Phiên họp rút kinh nghiệm liên ngành đầu tiên tại khu vực 5 – Đắk Lắk: củng cố chất lượng xét xử và hoạt động kiểm sát của Tòa án và Viện kiểm sát nhân dân

Vì vậy, đây không chỉ là một hoạt động nghiệp vụ thường kỳ mà còn là phiên họp rút kinh nghiệm đầu tiên kể từ khi hai cơ quan đi vào vận hành theo mô hình mới, mang ý nghĩa thiết lập chuẩn mực phối hợp, tác nghiệp hậu sáp nhập và chuẩn hóa kỹ năng nghề gắn với thực tiễn xét xử, kiểm sát trong điều kiện chuyển đổi số.

Lãnh đạo TAND khu vực 5 và lãnh đạo VKSND khu vực 5 trực tiếp chủ trì, điều hành các nội dung trọng tâm, tạo không gian học tập lẫn nhau, thống nhất cách thức tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến theo tinh thần cải cách tư pháp: coi phiên tòa là trung tâm, coi tranh tụng là phương thức xác định sự thật khách quan, coi công nghệ là công cụ hỗ trợ tăng tính công khai – minh bạch nhưng phải đi cùng kỷ luật quy trình và chuẩn mực bảo mật.

Phiên họp xét xử rút kinh nghiệm liên ngành Tòa án, Viện kiểm sát

Nội dung của phiên họp tập trung vào trao đổi và góp ý chuyên môn đối với kỹ năng xét hỏi, kỹ năng tranh tụng, kỹ năng điều hành phiên tòa, đồng thời thống nhất áp dụng pháp luật theo đúng trình tự tố tụng, cụ thể như: (1) Kỹ năng xét hỏi: Thẩm phán và Kiểm sát viên chia sẻ kinh nghiệm thiết kế hệ thống câu hỏi theo trình tự logic: từ xác định điều kiện, hoàn cảnh khách quan của sự kiện pháp lý đến nhận diện hành vi và hệ quả. Các ý kiến thống nhất rằng xét hỏi phải trọng tâm, tránh lặp lại câu hỏi giữa Chủ tọa, Hội thẩm và Kiểm sát viên; mỗi câu hỏi cần có mục tiêu rõ ràng nhằm làm sáng tỏ tình tiết vụ án; (2) Kỹ năng tranh tụng: phát huy vai trò của Kiểm sát viên thông qua phần luận tội và đối đáp ngắn gọn, súc tích, tập trung vào các điểm còn bất đồng, tránh trùng lặp nội dung cáo trạng; tăng cường cấu trúc lập luận chặt chẽ, bám căn cứ pháp luật và chứng cứ đã được thẩm tra tại phiên tòa; (3) Kỹ năng điều hành phiên tòa: bảo đảm trật tự, kỷ cương tố tụng song song với việc tạo điều kiện thực hiện tranh tụng; xác định phạm vi tranh luận rõ ràng; giải quyết kịp thời các đề nghị phát sinh, giữ mạch phiên tòa thông suốt và ghi nhận đầy đủ làm căn cứ nghị án.

Các Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Kiểm sát viên và Thư ký phiên tòa cảm ơn tất cả các ý kiến góp ý của toàn thể các đồng chí trong cuộc họp và cố gắng phát huy các mặt ưu điểm, nghiêm túc rút kinh nghiệm để hoàn thiện hơn ở những phiên tòa tiếp theo. Đồng thời các Thẩm phán mạnh dạn nêu câu hỏi về kỹ năng định hướng xét hỏi theo vấn đề; các Kiểm sát viên chia sẻ cách luận tội giữa lời khai, vật chứng, kết luận giám định; các Thư ký đề xuất mẫu biên bản dành riêng cho phiên tòa rút kinh nghiệm, giúp dễ tra cứu những điểm cần cải thiện ở lần sau. Nhiều ý kiến từ Hội thẩm nhân dân cho thấy vai trò của Hội thẩm trong bảo đảm tính đại diện xã hội tại phiên tòa tiếp tục được phát huy khi họ tham gia sâu vào khâu xét hỏi làm rõ đời sống mang tính giáo dục và phòng ngừa chung trong xã hội.

Lãnh đạo 02 ngành kết luận nội dung cuộc họp: Phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến của các Thẩm phán và Kiểm sát viên đạt chất lượng, việc phối hợp giữa Tòa án và Viện kiểm sát khi thực hiện phiên tòa rút kinh nghiệm được thực hiện tốt. Trên cơ sở đó, phiên họp đề xuất nhóm giải pháp trước mắt và lâu dài. Trước mắt, hai ngành thống nhất cách thức tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến từ chuẩn bị hồ sơ, kiểm tra thiết bị, phân bổ thời lượng tranh tụng đến kế hoạch họp rút kinh nghiệm ngay sau tuyên án. Mỗi phiên tòa sẽ có một thư ký kỹ thuật phụ trách đường truyền, bố trí kịch bản màn hình, hiển thị tài liệu, và một thư ký tố tụng phụ trách ghi nhận nội dung chuyên môn, tổng hợp kiến nghị.

Là phiên họp rút kinh nghiệm đầu tiên sau sáp nhập, hoạt động này không chỉ tạo ra một “kết nối” giữa 02 ngành Tư pháp, mà còn hướng tới nâng cao chất lượng xét xử và tạo không gian trao đổi nghiệp vụ, học tập lẫn nhau giữa đội ngũ Thẩm phán, Kiểm sát viên, Thư ký, Hội thẩm nhân dân, Kiểm tra viên và Chuyên viên,..