CHI TIẾT VỤ ÁN LÁI XE KHÁCH Ở BUÔN HỒ GIỮ CHÁU BÉ BỊ XÉT XỬ VỀ TỘI “GIỮ NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT”

Trong thời gian gần đây, dư luận đang xôn xao về một vụ án xảy ra tại thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk khi tài xế Nguyễn Ngọc Dũng (sinh năm 1989, trú tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) bị Tòa án nhân dân thị xã Buôn Hồ và Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk xét xử về tội “Giữ người trái pháp luật”, sau khi giúp một cháu bé đi lạc bằng cách đưa lên xe của Dũng và chạy thẳng về hướng thành phố Buôn Ma Thuột. Một số bài báo mạng đưa tin rằng “Lo lắng trước sự an toàn của cháu bé, người tài xế xuống bế cháu lên xe cho đi cùng, định đưa vào trạm Cảnh sát giao thông gần nhất nhưng lại bị bắt về tội Giữ người trái pháp luật” và “Tại cơ quan điều tra, lái xe, phụ xe cùng tất cả hành khách đều tường trình đúng lại sự việc. Tuy nhiên, cơ quan công an cho rằng đã có sự câu kết giữa nhà xe và hành khách để bắt cóc trẻ em…”; thậm chí, có trang báo mạng giật tít “Xử 15 tháng tù cho Lục Vân Tiên liệu có công bằng?”

Như vậy, tài xế Dũng bị oan như các bài báo đã đưa tin hay không? Để có câu trả lời, mời bạn đọc cùng suy ngẫm về các tình tiết có trong vụ án.

Thứ nhất, cơ quan công an có cho rằng giữa nhà xe và hành khách có sự cấu kết để bắt cóc trẻ em không?

Trong nội dung Bản kết luận điều tra, cáo trạng thì sự việc diễn ra như sau:

Vào khoảng 18 giờ ngày 18/3/2018, khi đi đến địa phận tổ dân phố 4, phường Thiện An, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk, Dũng phát hiện cháu Trương Minh H (sinh ngày 09/5/2016) chạy từ lề đường bên trái theo hướng xe ô tô của Dũng ra giữa đường. Thấy cháu H vừa chạy vừa khóc và không có người lớn đi cùng, nên Dũng dừng xe lại rồi nói với anh Lê Thanh T (là phụ xe) xuống bế cháu H vào lề đường. Sau đó, anh T xuống bế đứa bé và hỏi một số người dân đang đứng hai bên lề đường “con ai đây” thì những người này không nói gì, Dũng nói với anh T: “Mày bế nó lên cho anh”. Nghe Dũng nói vậy, T liền bế cháu H lên xe ô tô.

Sau khi anh T đưa cháu H lên xe ô tô thì Dũng tiếp tục điều khiển xe ô tô chở cháu H và hành khách chạy về hướng thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Khi lên xe cháu H vẫn tiếp tục khóc nên Dũng nói với anh T đưa cháu H cho Dũng giữ, rồi Dũng đặt cháu H lên đùi vừa điều khiển xe ô tô vừa dỗ cháu H, một lúc sau thì cháu H ngủ.

Một số hành khách trên xe thấy Dũng không gửi cháu H vào nhà dân hai bên đường hoặc gửi vào trụ sở Công an và chính quyền địa phương gần đó mà tiếp tục chở về hướng thành phố Buôn Ma Thuột nên đã phản ứng và yêu cầu Dũng gửi cháu H vào nhà dân hai bên đường hoặc chở đến trụ sở Ủy ban nhân dân phường, Công an gần đó để gửi cháu H, nhưng Dũng không đồng ý mà nói với mọi người trên xe: “Cứ để nó trên xe, cho bố mẹ nó đi tìm để rút kinh nghiệm can tội để con cái chạy ra ngoài đường, xe của tôi có tên có biển số, chạy qua đây hằng ngày muốn tìm đến thì dễ thôi. Nếu không có ai nhận nó, điều kiện của tôi không thể nuôi cháu bé được, tôi sẽ gửi cháu vào chùa, nếu bố mẹ cháu tìm đến tôi sẽ chỉ đến chùa nhận, nếu có phải đi tù tôi cũng chấp nhận” và tiếp tục điều khiển xe chạy về hướng thành phố Buôn Ma Thuột.

Khi anh T bế cháu H lên xe thì người đi đường nhìn thấy và nghi ngờ cháu H bị bắt cóc nên đã ghi lại đặc điểm và biển số xe ô tô của Dũng vào điện thoại di động của mình, báo cho người nhà cháu bé. Người nhà cháu bé đã trình báo vụ việc và biển số xe trên đến Cơ quan Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Buôn Hồ, Đắk Lắk và Công an thị xã Buôn Hồ đã điện báo cho Trạm Cảnh sát giao thông thuộc phòng Cảnh sát giao thông Công an Đắk Lắk đóng trên địa bàn huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk biết để phối hợp giải quyết. Nhận được thông báo, anh Nguyễn Văn Hải và tổ công tác của trạm đang làm nhiệm vụ tại km 696, đường Hồ Chí Minh thuộc xã Ea Drơng, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk đã bố trí lực lượng chốt chặn. Đến khoảng 18 giờ 25 phút cùng ngày, anh Hải phát hiện xe ô tô biển số 47B – 012.50 do Dũng điều khiển đang chạy đến nên đã ra hiệu lệnh dừng xe kiểm tra thì phát hiện Dũng đang bế cháu H trên người và anh Hải yêu cầu Dũng xuống xe để làm rõ vụ việc, sau đó vụ việc được bàn giao cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk giải quyết theo thẩm quyền.

Vậy, cơ quan công an không hề đề cập hay khẳng đinh có sự câu kết giữa nhà xe và hành khách để bắt cóc trẻ em như các báo đã đưa tin.

Thứ hai, những người làm chứng là hành khách trên chiếc xe ô tô do Dũng điều khiển có khai nội dung sự việc như Dũng khai và các bài báo đưa tin hay không?

Ngay khi xảy ra sự việc, cơ quan điều tra yêu cầu lái xe và hành khách về trụ sở Công an thị xã Buôn Hồ để làm việc. Tại đây (vào lúc 20 giờ ngày 18/3/2018), những người hành khách trên xe (anh Đặng Trọng H, Phạm Văn V, Nguyễn Thanh T, Nguyễn Hùng C, Nguyễn Đình T) đều trình bày nội dung sự việc như nội dung Bản kết luận điều tra, cáo trạng đã tóm tắt. Họ và hành khách trên xe không đồng tình với việc làm của Dũng nên đã phản ứng lại và nói với tài xế Dũng là “anh nên gửi cháu bé vào nhà dân bên đường hoặc gửi vào ủy ban gần đây chứ không bố mẹ cháu đi tìm thì tội họ”, thì Dũng liền nói “Cứ để cháu bé trên xe để bố mẹ nó đi tìm để  rút kinh nghiệm cái tội để con cái đi lung tung” và “Chắc bố mẹ cãi nhau nên không trong coi em bé, làm gì thì làm phải quan tâm đến con cái, nếu bố mẹ mày không lên nhận, tao sẽ gửi vào chùa”. Tài xế Nguyễn Ngọc Dũng cũng khai nhận tại cơ quan điều tra như sau: “tôi vừa điều khiển xe vừa nói với mọi người trên xe là “Nếu không có ai nhận nó, điều kiện của tôi không thể nuôi cháu bé được, tôi sẽ gửi cháu vào chùa, nếu bố mẹ cháu tìm đến tôi sẽ chỉ đến, nếu có phải đi tù tôi cũng chấp nhận”… Khi tôi điều khiển xe đến trạm cảnh sát giao thông, thuộc địa phận xã Phú Xuân, huyện Cư M’gar thì thấy hiệu lệnh dừng xe nên tôi dừng xe lại… Nếu như không bị lực lượng cảnh sát giao thông chặn lại, tôi vẫn chở cháu bé về đến thành phố Buôn Ma Thuột, nếu bố mẹ cháu bé không tìm đến, tôi sẽ gửi cháu bé vào chùa Liên Trì tại thành phố Buôn Ma Thuột” (từ các bút lục 85-94); “… tôi có nói lại …“Cứ để nó trên xe cho bố mẹ nó đi tìm để rút kinh nghiệm” và tôi tiếp tục nói “Điều kiện của tôi không nuôi cháu được, nếu bố mẹ nó không tìm đến tôi sẽ gửi cháu vào chùa, nếu bố mẹ tìm đến tôi sẽ chỉ cho bố mẹ nó đến nhận lại…” (từ các bút lục 96-102).

Tuy nhiên, các bài báo trên đều không đưa lời khai của các hành khách trên vào nội dung bài viết của mình. Đây là những lời khai rất quan trọng, là căn cứ để thể hiện rõ hành vi của Dũng.

Thứ ba, tài xế Dũng có chủ động giao cháu bé bị lạc cho cơ quan công an không?

Những người hành khách trên xe như anh Phạm Văn V, Nguyễn Thanh T, Nguyễn Hùng C (là những người ngồi hàng ghế thứ hai, thứ ba phía sau tài xế) đều khai rằng khi xe chạy gần đến chốt cảnh sát giao thông tại nông trường Phú Xuân thì tài xế xe vẫn điều khiển xe chạy bình thường, chỉ đến khi anh cảnh sát giao thông ra hiệu lệnh dừng xe thì tài xế mới giảm tốc độ. Khi xe dừng lại thì đã qua vị trí anh cảnh sát giao thông đứng khoảng 20m. Lúc này, Dũng vẫn để đứa bé ngồi trên đùi, khi được đồng chí Cảnh sát giao thông đi đến, hỏi “Cháu bé này con ai, tại sao lại nằm trong lòng anh thế này” thì Dũng mới trình bày nội dung sự việc. Lời khai này của các nhân chứng phù hợp với lời khai của Cảnh sát giao thông là anh Nguyễn Văn H. Ngoài ra, ngay sau khi xảy ra sự việc, vào tối ngày 18/3/2018, tài xế Dũng cũng khai nhận rằng “ …Khi tôi điều khiển xe đến trạm cảnh sát giao thông, thuộc địa phận xã Phú Xuân, huyện Cư M’gar thì thấy hiệu lệnh dừng xe nên tôi dừng xe lại”. Sau đó, bị cáo khai “Nếu như không bị lực lượng cảnh sát giao thông chặn lại, tôi vẫn chở cháu bé về đến thành phố Buôn Ma Thuột, nếu bố mẹ cháu bé không tìm đến, tôi sẽ gửi cháu bé vào chùa Liên Trì tại thành phố Buôn Ma Thuột”(từ các bút lục 85-102).

Chỉ sau khi nhận Kết luận điều tra và cáo trạng, trong giai đoạn sơ thẩm, phúc thẩm, tài xế Dũng cho rằng mình bế cháu lên xe cho đi cùng mục đích là đưa vào trạm Cảnh sát giao thông gần nhất.

Qua đó có thể thấy rằng, tại thời điểm xảy ra vụ việc, lời khai của những người làm chứng là những hành khách trên xe, lời khai của tài xế Dũng và Cảnh sát giao thông là phù hợp với nhau, phù hợp với tình tiết khách quan của vụ án. Những lời khai sau này của Dũng cùng phụ xe là nhằm trốn tránh trách nhiệm.

Vấn đề đặt ra là: Dọc tuyến đường từ thị xã Buôn Hồ đến địa phận huyện Cư M’gar có rất nhiều trụ sở UBND, Công an xã phường (như phường Thiện An, Thống Nhất) nhưng tại sao Dũng không đưa đứa bé vào đó? Tại sao Dũng lại không chủ động dừng xe khi gặp Trạm cảnh sát giao thông? Tại sao Dũng và phụ xe không chủ động báo cáo nội dung sự việc trước khi cảnh sát giao thông phát hiện cháu bé và hỏi?

Cuối cùng, tài xế Dũng có phạm tội “Giữ người trái pháp luật” theo điểm e khoản 2 Điều 157 Bộ luật hình sự 2015 không?

Dựa trên tình tiết khách quan của vụ án thì cấu thành tội phạm của tội này được xem xét như sau:

- Về mặt chủ thể: Tài xế Nguyễn Ngọc Dũng là người đã có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự, nhận thức được hành vi của mình.

- Về mặt khách quan: Tài xế Nguyễn Ngọc Dũng đã có hành vi cố ý đưa cháu Trương Minh H lên xe ô tô, giữ cháu bé trên đùi của mình, điều khiển xe đưa lên thành phố Buôn Ma Thuột, mặc dù cháu đã khóc rất to và giữ cháu H suốt một đoạn đường dài mà không có hành vi nào thể hiện muốn giao cháu H cho người dân xung quanh hoặc giao cho chính quyền địa phương gần nhất.

- Về khách thể: Hành vi của bị cáo đã xâm phạm vào quyền tự do thân thể của cháu Trương Minh H.

- Về mặt chủ quan: Tài xế Dũng đã thực hiện hành vi trên với lỗi cố ý. Bởi lẽ, khi một số hành khách đi trên xe có ý muốn bị cáo gửi cháu bé vào nhà dân hoặc các cơ quan địa phương gần nhất thị Dũng không thực hiện theo mà có thái độ thách thức rằng Dũng giữ cháu H với ý định cho bố mẹ cháu H đi tìm để rút kinh nghiệm vì không trông coi con cẩn thận hoặc phải tìm đến Dũng thì Dũng mới chỉ chỗ Dũng đã gửi cháu H, còn không thì sẽ gửi cháu vào Chùa vì không đủ điều kiện chăm sóc.

Hậu quả và mục đích của hành vi phạm tội không phải là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này.

Do đó, hành vi của tài xế Nguyễn Ngọc Dũng đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm “Giữ người trái pháp luật” theo điểm e khoản 2 Điều 157 Bộ luật hình sự 2015. Vì vậy, Bản án sơ thẩm, phúc thẩm của Tòa án nhân dân thị xã Buôn Hồ và Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk, xét xử Nguyễn Ngọc Dũng về tội “Giữ người trái pháp luật” là có căn cứ, đúng người, đúng tội, không oan.