Lê Văn A và Trần Thị H phạm một hay hai tội?

Khoảng 10 giờ ngày 17/3/2022 A và H bắt xe khách đến thôn T, xã E, huyện K, tỉnh Đắk Lắk bắt cóc cháu Trần Thị Thúy M, sinh năm 2013. Sau khi bắt cóc A và H đưa cháu M vào địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh để thực hiện việc cho cháu M đi ăn xin và đánh vào lòng thương của cộng đồng, A đã làm cháu M gãy tay và làm xước nhiều bộ phận trên cơ thể cháu M rồi lấy nhựa cây có độc bỏ vào vết thương cho mưng mủ.

Ngày 28/4/2022 sau một thời gian tìm kiếm gia đình cháu M, tìm thấy cháu ở đường Hàm Nghi, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, nên trình báo Công an, sau khi cháu M chỉ đường Công an tìm đến nơi ở bắt giữ A và H.

Tại Bản kết luận giám định pháp y ngày 14/5/2022 của Trung tâm pháp y tỉnh Đắk Lắk, kết luận: Cháu M bị nhiều chấn thương phần mềm cổ tay trái, gãy xương trụ tay trái, gãy đốt ngón tay cái. Tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể là 35%.

Trong quá trình nghiên cứu giải quyết vụ án này về cơ bản các ý kiến đều thống nhất xác định: Hành vi của A và H phạm vào tội “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” theo quy định tại Điều 153 của Bộ luật hình sự. Tuy nhiên, hiện vẫn còn có 2 quan điểm khác nhau về việc xác định A và H đã phạm 1 tội hay 2 tội, đó là “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 153 BLHS và tội “Cố ý gây thương tích” theo điểm c khoản 3 Điều 134 BLHS.

Quan điểm thứ nhất cho rằng: Hành vi của A và H chỉ cấu thành tội “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” theo quy định tại Điều 153 BLHS, đối với hành vi gây thương tích 35% cho cháu M thu hút vào tình tiết định khung quy định tại điểm e khoản 2 Điều 153 BLHS “Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31 % đến 60%”. Do vậy việc truy tố và xét xử đối với A và H về tội “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 153 của Bộ luật hình sự là hoàn toàn có căn cứ, đúng pháp luật.

Quan điểm thứ hai đây cũng là quan điểm của các tác giả cho rằng: A và H phạm tội “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” theo quy định tại khoản 1 Điều 153 BLHS. Ngoài ra, A và H còn phạm thêm tội “Cố ý gây thương tích” theo điểm c khoản 3 Điều 134 BLHS. Bởi các căn cứ sau:

Việc xác định chuỗi hành vi phạm một hay nhiều tội còn nhiều quan điểm khác nhau nhưng theo hướng dẫn tại công văn số 233/TANDTC-PC, ngày 01/10/2019 của TANDTC V/v trao đổi nghiệp vụ, trong đó có hướng dẫn:“Trường hợp người thực hiện 01 hành vi nhưng thỏa mãn dấu hiệu cấu thành của nhiều tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội nặng hơn. Trường hợp người thực hiện nhiều hành vi (Chuỗi hành vi) một cách liên tục, kế tiếp nhau về mặt thời gian, trong đó, hành vi trước là tiền đề, điều kiện để thực hiện hành vi sau thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về nhiều tội tương ứng với từng hành vi, nếu mỗi hành vi đều có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm.”.

Như vậy, ở vụ án trên A và H thực hiện nhiều hành vi khác nhau về mặt không gian và thời gian mà mỗi hành vi đều có cấu thành tội phạm độc lập thì phải chịu trách nhiệm hình sự đối với các tội tương ứng với hành vi đó, những hành vi phạm tội này có thể có mối liên quan với nhau hoặc không. Căn cứ để chứng minh hành vi của A và H có phạm thêm tội “Cố ý gây thương tích” hay không, chúng ta cần đi vào phân tích, đối với hành vi “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” thì tội phạm đã hoàn thành kể từ thời điểm A và H bắt cháu M đi. Giả sử thời điểm đó A và H bị bắt giữ thì phải chịu trách nhiệm về hành vi “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi”. Sau đó A và H gây thương tích cho cháu M nhằm mục đích để cháu M đi ăn xin, hành vi này cấu thành tội “Cố ý gây thương tích”. Như vậy, hành vi khách quan nêu trên của A và H đã thỏa mãn dấu hiệu của cấu thành tội hai tội độc lập.

Từ những phân tích, lập luận nêu trên, quan điểm của tôi cho rằng phải truy tố, xét xử A và H về 02 tội, “Chiếm đoạt người dưới 16 tuổi” và “Cố ý gây thương tích” là phù hợp.

Xin được trao đổi với các đồng nghiệp. Mong nhận được nhiều ý kiến tranh luận của đồng nghiệp và bạn đọc./.